Historisch denken is onlosmakelijk verbonden met historische vragen. Het vak geschiedenis is een probleemstellend vak. Het stellen van historische vragen kan expliciet gebeuren door de titel van een les als een vraag te formuleren. Het kan ook impliciet door het lesonderwerp als een ‘probleem’ te beschrijven, en dit probleem geleidelijk aan ‘op te lossen’.
We focussen ons hier op het stellen van historische vragen. Het beantwoorden van historische vragen vergt vanzelfsprekend ook in belangrijke mate historisch denken, maar zit vervat in de overige deelcomponenten. We gaan er van uit dat het herkennen en begrijpen van een historische vraag vooraf gaat aan de mogelijkheid om deze historische vraag te kunnen stellen.
Lees meer…
Over Historische vragen stellen
Binnen deze deelcomponent onderscheiden we drie verschillende soorten historische vragen:
- beschrijvende historische vragen
bv. hoe bestuurde Karel de Grote zijn rijk?
- vergelijkende historische vragen
bv. welke verschillen bestaan er tussen hoe Karel de Grote zijn rijk bestuurde en hoe Clovis dat deed?
- evaluatieve historische vragen
bv. hoe groot was de impact van het bestuur van Karel de Grote op zijn rijk?
bv. slaagde Karel de Grote er beter in om zijn rijk te besturen dan zijn voorgangers?
Om te bekijken hoe een historische vraag vereenvoudigd kan worden of net complexer kan gemaakt worden, menen we dat er een logisch toenemende complexiteit vervat zit in de drie genoemde soorten historische vragen. Vergelijkende vragen veronderstellen kennis over het beschrijvende niveau van dat wat vergeleken wordt. Dit geldt ook voor verklarende vragen die niet zijn opgenomen in de taxonomie, maar wel ook van complexere aard zijn dan louter beschrijvende vragen. Een evaluatieve vraag voegt een minder feitelijke component toe aan een historische vraag. Ze kan daarom als een nog complexere vorm van historisch denken beschouwd worden. Niettemin herhalen we het relatieve karakter van deze indeling. Afhankelijk van de gekozen formulering of context kan de moeilijkheidsgraad toch erg verschillend zijn.
Voorbeelden voor deze deelcomponent:
- Historische vragen stellen en beantwoorden over de pest
- Beeldvorming Vikingen
- De Griekse kolonisatie
- Atheense burgers
- Egyptische cultuur
- Keizer Augustus
Beschrijvende historische vragen
Vergelijkende historische vragen
Evaluatieve historische vragen